به گزارش انطباق ،پس از پیروزی شوکه‌کننده‌شان در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۱، صدری‌ها مدعی ایجاد تحول در سیاست‌های عراق بوده‌اند؛ اما پس از نُه ماه ناکامی در تشکیل دولت، مقتدی صدر رهبر این جریان، در ظاهر از دخالت در روند تشکیل دولت کنار کشیده است. همزمان، صدر هواداران خود را به تظاهرات گسترده سراسری فراخواند؛ اقدامی که منجر به اشغال پارلمان و درخواست برگزاری انتخابات مجدد شد. در پاسخ به این اقدام صدر، نوری المالکی، نخست‌وزیر اسبق و نیروهای حشد الشعبی، به مقابله با صدری‌ها برخاستند، تا جایی که احتمال درگیری مسلحانه می رفت. اگرچه بسیار بعید است که این تحولات در حال حاضر منجر به شکل‌گیری جنگی داخلی میان شیعیان عراق شود؛ اما نگرانی‌های فزاینده‌ای در مورد اهداف و اقدامات بعدی مقتدی صدر وجود دارد.
کارشناسان بر این باورند که به‌رغم اقدامات رادیکالی چون اشغال پارلمان، مقتدی صدر به‌دنبال انقلاب یا براندازی نظام سیاسی در عراق نیست؛ بلکه هدف اصلی او افزایش قدرتش در مقابل گروه‌های مخالف شیعه و به‌ویژه نوری المالکی است؛ اما سال‌ها حضور مسلط در دولتی فاسد، به جایگاه اجتماعی صدر آسیب زده و روابط او با پایگاه اجتماعی‌اش را متشنج کرده است. بر این اساس، خروج او از پارلمان نه‌فقط به‌منظور افزایش فشار بر رقبای سیاسی‌اش؛ بلکه تلاشی برای احیای مشروعیت خود او نیز است.
بنابراین، پیش‌شرط درک مقتدی صدر و انگیزه‌ها و اهدافش، شناخت پایگاه اجتماعی اوست. در این رابطه، اندیشکده بریتانیایی چتم هاوس در نظرسنجی مهم و البته نادر، پرسش‌هایی را از نزدیک به هزار نفر از ساکنین شهرک صدر بغداد پرسیده است. یافته‌های این نظرسنجی نشان می‌دهد که مقتدی صدر کماکان بازیگری کلیدی در عرصه سیاست عراق باقی خواهد ماند.
جریان صدر یکی از بزرگ‌ترین جنبش‌های اسلام‌گرا در منطقه خاورمیانه، متشکل از طبقه فقیرنشین شهری است. این طبقه، منبع مهم قدرت مقتدی صدر است و تلاش رقبای صدر از چپ‌ها و لیبرال‌ها گرفته تا حتی قدرت‌های خارجی چون ایالات متحده، برای استفاده از این طبقه به‌منظور دستیابی به اهداف خود، همواره ناکام مانده است.
نظرسنجی که توسط چتم هاوس در این شهرک انجام شده، نشان‌دهنده عدم اعتماد این طبقه به سیاست‌های رسمی عراق و ترجیح آنها برای داشتن یک رهبر مذهبی است. بر اساس این نظرسنجی، ۵۵ درصد از پاسخ‌دهندگان ادعا کرده‌اند که اساساً اعتمادی به مجلس ندارند و ۴۵ درصد نیز به کابینه بی‌اعتمادند. همچنین، زمانی که از آنها پرسیده شد چه کسی می‌تواند مشکلات سیاسی کنونی عراق را حل کند، اکثر آنها به رهبری مذهبی اشاره کردند. این یافته به توضیح اینکه چرا صدر اغلب سعی دارد تا از عرصه سیاست رسمی در عراق فاصله بگیرد کمک می‌کند. پیروان او روحانیون را نمایندگان قانونی می‌دانند که می‌توانند و باید به مسائل سیاسی بزرگ‌تر رسیدگی کنند، در حالی که از نظر آنها، سیاستمداران غیرقابل اعتماد و فاسد هستند. با این حال، صدر از زمان پیروزی در انتخابات سال ۲۰۱۸، ارتباط نزدیک‌تری با این نهادهای سیاسی پیدا کرد و همین امر به شکاف میان هویت مذهبی و هویت سیاسی او منجر شد.
این نظرسنجی همچنین، نشان می‌دهد که پایگاه طرفداران مقتدی صدر، پایگاهی به‌شدت مذهبی است و اکثر پیروان صدر معتقد به اجرای قوانین اسلامی هستند. بنابراین، برخلاف بسیاری از گروه‌های اسلام‌گرای عراق، صدری‌ها کماکان هویت مذهبی خود را حفظ کرده‌اند. نکته دیگر آنکه، با وجود کاهش قابل‌توجه آمار رأی‌دهندگان در عراق، طرفداران مقتدی صدر کماکان مایل به رأی‌دادن هستند.
منبع: اندیشکده بریتانیایی چتم هاوس
