اختصاصی انطباق : نام حشدشعبی یا همان بسیج مردمی عراق مدت‌هاست که بر سر زبان‌ها افتاده است به ویژه از زمانی که داعش وارد عراق شد و سعی کرد مناطقی در این کشور را تصرف کند. حشدشعبی با وجود تلاش‌های گسترده‌ای که در زمینه مبارزه با تروریست‌های داعش داشت ولی مخالفان سیاسی فراوانی را نیز در مقابل خود مشاهده می‌کرد.حشدشعبی بعد از فروکش کردن شعله‌های جنایت داعش در عراق، کم‌کم سعی کرد نقش یک نیروی نظامی را بازی کند که در مباحث سیاسی نیز حرف برای گفتن داشت؛ تا حدودی شبیه نیروهای نظامی مردمی در ابتدای انقلاب ایران که در سال ۵۷ به وقوع پیوست.
دلواپسی‌ها از حشدشعبی
این رویه با مخالفت‌های فراوان و سنگ‌اندازی‌هایی روبه‌رو شد.مشکل نخست این بود که با توجه به تجربه‌ای که روحانیت سنتی عراق از قدرت گرفتن اینچنین نیروهایی در کشورهای همسایه داشتند، چندان مایل به قدرت گرفتن بیشتر حشدشعبی نبودند و می‌خواستند این سازمان تازه تاسیس در قالب یک گروه نظامی برای مسایل دفاعی باقی بماند.
از طرفی مشکل دیگری که این سازمان با آن روبه‌رو بود مرتبط با ترکیب جمعیتی عراق بود؛ ترکیبی که در آن کردها، اهل‌سنت و حتی مسیحیان نیز به اندازه شیعیان حرف برای گفتن دارند و در قدرت سهیم هستند؛ در همین حال با توجه به خاستگاه فقهی و سیاسی حشدشعبی که شیعه و نزدیک به ایران بود، سازمان مذکور مخالفت‌هایی را از جانب طیف‌های مختلف که به دو موئلفه ساختاری حشدشعبی نگاه مثبتی نداشتند مشاهده می‌کرد.
مشکل سوم نیز بخش‌های شیعی خارج از حکومت بودند که نگران سیاست‌زدگی دین‌شان هستند و احترام به عقاید، اصول و مرجعیت را به هر مساله و مصلحتی ترجیح می‌دهند؛ آنها نیز چندان با رویکرد این سازمان موافق نبودند هرچند اگر در این بین طیف‌های سکولار و افراطی شیعی را کنار بگذاریم و با طیف دلسوز این مکتب خلط نکنیم.
مهمترین گروه های حشد شعبی
۱-عصائب أهل الحق
۲-سرایا طلیعة الخراسانی
۳-کتائب سید الشهداء
۴-حرکة حزب الله النجباء
۵-کتائب حزب الله
۶-سرایا السلام
۷-فیلق الوعد الصادق
۸-منظمة بدر – الجناح العسکری
۹-لواء عمار بن یاسر
۱۰-لواء أسد الله الغالب
۱۱-لواء الیوم الموعود
۱۲-سرایا الزهراء
۱۳-لواء ذو الفقار
۱۴-لواء کفیل زینب
۱۵-سرایا أنصار العقیدة
۱۶-لواء المنتظر
۱۷-بدر-المجامیع الخاصة
۱۸-لواء ابو الفضل العباس
۱۹-حرکة الجهاد و البناء
۲۰-سرایا الدفاع الشعبی
۲۱-کتائب درع الشیعة
۲۲-حزب الله الثائرون
۲۳-کتائب التیار الرسالی
۲۴-سرایا عاشوراء
۲۵-کتائب مالک الأشتر
۲۶-کتائب انصار الحجه
۲۷- کتائب الدفاع المقدس
۲۸-لواء القارعه
۲۹-کتائب الغضب
۳۰-لواء الشباب الرسالی
۳۱- کتائب الامام الغائب
۳۲-حرکه الابدال
۳۳- کتائب الامام علی
۳۴- جیش المختار
۳۵- لواء الحمد
۳۶- لواء الامام القائم
۳۷- لواء العادیات
۳۸- جنبش انصارالله الاوفیاء
۳۹- لواء الحرس الخاص الخامس البتار
۴۰-جیش الکرار
۴۱- فرقه العباس
مصائب حشدشعبی
با توجه به تازه تاسیس بودن و مسائل خاص دیگر، حشدشعبی خودسری‌هایی نیز در میان برخی شاخه‌های خود مشاهده می‌کرد که مشکلاتی را نیز در پی داشت و در همین حال چندی پیش روزنامه القدس العربی چاپ لندن، نوشت که مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق تلاش می‌کند نقش آن فرماندهان را کم‌تر و نقش نهاد نظامی رسمی عراق را فعال کرده و قانون را إعمال کند و افرادی را از این سازمان برکنار کرده است؛ برجسته‌ترین آن فرماندهان که برکنار شده‌اند، حامد الجزائری، فرمانده تیپ ۱۸ حشد شعبی و وعد القدو، فرمانده تیپ ۳۰ و سرلشکر ستاد اسماعیل شهاب المحلاوی، فرمانده عملیات نینوا بودند. دراین بین نام الحزائری به تازگی به عنوان فردی که توسط نیروهای امنیتی عراق بازداشت شده بود به چشم می‌خورد و در رسانه‌ها مطرح شد.ناگفته نماند این نوع رویکردها تبعات منفی نیز برای سازمان فوق در پی داشت.
دلخوری و انشقاق
گذشته از سیاست‌هایی که برای جریان‌های سکولار، سنی و مخالف شیعه در قبال حشدشعبی مطرح بود، به نظر بزرگترین چالش سازمان مذکور نمره نچندان مثبت شیعیان اصولگرا یا محافظه‌کار عراق به آن سازمان است؛ آن‌هایی که به تازگی راه خود را جدا و جریانی جدید با نام “حشدعتبات” راه‌اندازی کردند.
اولویت حشد عتبات( نیروهای بسیج عتبات) این است که با اجرای دقیق فتوای مرجعیت و توصیه های آیت الله سیستانی ، مدافع اصلی عراق باشد. آنها می‌گویند حفظ دستاوردهای پیروزی بر داعش جزو اولویت های ما و هدف غایی ماست و آنچه باعث تقویت این پیروزی و دستاورهای آن می شود، حفظ وجهه جهاد و مجاهدین و دور نگه داشتن آنها از هر چیزی است که باعث انحراف مسیرشان می شود. حشد عتبات مقدسه پایبندی کامل خود را به قانون و قانون اساسی عراقی ها و منع مبارزانش از انجام خلاف آن نظیر ورود به فعالیت‌های سیاسی اعلام و در عین حال تاکید می کند که مبارزانش در زمینه تصمیم گیری برای شرکت در روند انتخابات به عنوان رای دهندگان و انتخاب نامزدهای انتخاباتی کاملا آزادند. بسیج عتبات که طبق فرمان دیوانی صادره از سوی نخست وزیر سابق، به فرمانده کل قوای مسلح مرتبط است، از دولت انتظار دارد که مراحل این ارتباط را فورا به انجام برساند تا به انجام وظیفه مهمی که در آرزوی تحقق آن است، جامه عمل بپوشاند.
آغاز منازعه
در این بین برخی رسانه‌هایی که دل خوشی از حشدشعبی ندارند نوشتند شبکه های اجتماعی عراق فیلمی از «قیس الخزعلی»، رئیس جنبش عصائب اهل الحق، منتشر کرده اند که در آن از کنفرانس «حشد عتبات» به شدت انتقاد می کند و آن را یک «پروژه امریکایی ـ اسرائیلی» می خواند. در این فیلم الخزعلی تأکید می کند که «در حالی که تشکیلات الحشد الشعبی برقرار است، می‌شنویم که یک تشکیلات جدید ایجاد می‌شود و اسم خود را حشد عتبات می‌خواند که به لحاظ اداری خود را جدا از حشد می داند به معنای حمله هدفمند به حشد و تلاش برای نابود کردن آن است».او با تأکید بر اینکه منظورش چهار تشکیلاتی است که اخیرا کنفرانسی در عتبات مقدس تشکیل جلسه دادند می‌گوید که این پروژه اخیرا دوباره فعال شده است و می افزاید که این یک پروژه امریکایی ـ اسرائیلی آشکار است. البته ایت اتهام بی‌پاسخ نماند و حشد عتبات عراق وابسته به آستان‌های مقدس با ارسال نامه‌ای به شیخ الخزعلی دبیر کل جنبش عصائب اهل حق خشم خود را از اظهارات وی ابراز کرد.
حرکت در مسیر یک انشقاق
گفتنی است در هفته‌های گذشته اولین کنفرانس حشد عتبات با شعار «حشد عتبات، زادگان فتوا و سازندگان نهاد حکومت» با حضور چهار تیپ حشد تابع عتبات عالیات به مدت سه روز برگزار شد.این کنفرانس با حضور فرماندهان تیپ‌های «انصار المرجعیة»، تیپ رزمی العباس، گردان علی اکبر و تیپ رزمی امام علی(ع) و نیز با حضور متولیان عتبات مقدس علوی، حسینی، عباسی و عسکریین(ع) با میزبانی عتبه علوی در نجف اشرف آغاز به کار کرد.در افتتاحیه این کنفرانس، نمایندگان وزارتخانه‌های امنیتی عراق و فرماندهان عالی این چهار تیپ سخنرانی کردند. بررسی تعیین سازوکارهایی برای هماهنگی میان بخش‌های گوناگون و مسائل مالی و هدایت عقیدتی حشد عتبات از برنامه‌های اصلی این کنفرانس بود.
درایتی که نیاز است
به نظر سیاست‌های خاص سازمان حشدشعبی و برخی تبعیت‌هایی که در میان مسئولان آن صورت می‌گیرد نه تنها در میان قشرهای مختلف غیرشیعه منتقدانی دارد بلکه در میان شیعیان عراق نیز مخالفانی را به خود اختصاص داده که نتیجه آن جدایی میان برخی از گروه‌های شیعی عراق است البته کاش با احترام به تمام سلایق و بررسی نکات به این سمت حرکت نمی‌شد و با درایت استحکام آن سازمان را برای بقا حفظ می‌کردند. مردم عراق سختی‌های فراوانی را تحمل کردند و از طرفی تجربیات بسیاری را درطول این سال‌ها به دست آوردن برای همین می‌کوشند تا تا از تاریخ عبرت بگیرند و به سمتی بروند که عاقبت خیری برای آنها رقم بخورد.
