انطباق: بررسی روند تورم سالانه دهک‌های اول و دهم در ۶ سال اخیر مشخص می‌کند که در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، دهک اول یا فقیرترین قشر جامعه، بار تورمی بیشتری را بر شانه‌های خود حس کرده است.
به گزارش اکو‌ایران، داده‌های تورم ماهانه و سالانه به تفکیک دهک‌های هزینه‌ای توسط مرکز آمار ایران تا دی ماه ۱۴۰۲ منتشر شده است. دهک‌های مختلف به دلیل تفاوت در سبد کالاهایی که مصرف می‌کنند، تورم متفاوتی را هم تجربه می‌کنند. مثلا وزن کالاهای خوراکی در سبد دهک‌های پایین‌تر یعنی کم‌برخوردارترها بیشتر و وزن کالاهای غیرخوراکی در سبد مصرفی دهک‌های بالاتر یعنی برخوردارترها بیشتر است. این تفاوت شکافی را در تورم آنها نیز به وجود می‌آورد. تورم ماهانه تغییرات قیمت را نسبت به ماه قبل و تورم سالانه میانگین تغییرات قیمت را در یک سال نسبت به سال قبل در نظر می‌گیرد.
در این گزارش روند تورم سالانه و ماهانه در دهک دهم و دهک اول یعنی ثروتمندترین و فقیرترین دهک در شش سال اخیر در چهار بازه زمانی بررسی شده است. یک بازه ابتدای سال ۱۳۹۷ تا انتهای ۱۳۹۸ است که به طور کلی تورم سالانه این دو دهک با یکدیگر تقریبا منطبق بوده است. در بازه فروردین ۱۳۹۹ تا مهر ۱۴۰۰ دهک دهمی‌ها تورم سالانه بیشتری را نسبت به دهک اول تجربه کرده‌اند که می‌توان رد آن را در تورم ماهانه بالاتر این دهک در سال قبل مشاهده کرد.
در بازه مهر ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۲ تورم سالانه برای دهک اولی‌ها بیشتر بوده که می‌توان آن را اثر شوک حذف ارز ترجیحی در بهار ۱۴۰۱ دانست و بازه شهریور تا دی ۱۴۰۲ که باز دهک دهمی‌ها تورم بیشتری را حس کرده‌اند.
در بازه مهر ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۲ تورم سالانه برای دهک اول یعنی فقیرترین‌ها از تورم دهک دهم بیشتر شد چنانچه در خرداد ۱۴۰۱ تورم برای دهک اول برابر با ۱۶٫۴درصد به ثبت رسید که جهش تورمی شدیدی به حساب می‌آمد
فروردین ۱۳۹۷ تا اسفند ۱۳۹۸: تورم یکسان برای تمام مردم
مقایسه روند تورم سالانه برای دهک‌ها می‌تواند تغییرات بلندمدت قیمتها را برای خانوارها در سطوح مختلف درآمدی نشان دهد. مرکز آمار خانوارها را برحسب میزان هزینه‌ای که دارند یعنی سبدی که مصرف می‌کنند به ۱۰ گروه تقسیم می‌کند که دهک اول کم‌هزینه‌ترین‌ها یا فقیرترین‌ها و دهک دهم پرهزینه‌ترین‌ها یا ثروتمندترین‌ها هستند. مقایسه تورم سالانه میان این دو دهک می‌تواند فاصله تورمی را در بلندمدت میان طبقات اقتصادی را نشان دهد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در بازه فروردین ۱۳۹۷ تا اسفند ۱۳۹۸ تورم سالانه به طور کلی برای دهک اول و دهک دهم تقریبا برابر بوده است. این موضوع در تورم ماهانه نیز قابل مشاهده است طوری که در اغلب ماه‌ها تورم این دو گروه به یکدیگر نزدیک و همسو بوده است.
فروردین ۱۳۹۹ تا مهر ۱۴۰۰: فشار بیشتر بر ثروتمندها
اما در بازه فروردین ۱۳۹۹ تا مهر ۱۴۰۰ تورم سالانه دهک دهم یعنی ثروتمندان جامعه از تورم دهک اول یعنی فقرا پیشی گرفت. این موضوع را نیز در تورم‌های ماهانه این مدت می‌توان جست‌وجو کرد. داده‌ها نشان می‌دهند در ماه‌های این بازه زمانی، قیمتها برای خانوارهای برخوردار رشد بیشتری داشته است. از آنجا که وزن کالاهای غیرخوراکی در سبد این خانوارها بیشتر است می‌توان نتیجه گرفت در این ماه‌ها کالاهای غیرخوراکی تورم بیشتری را نسبت به خوراکی‌ها تجربه کرده‌اند و بنابراین تورم بیشتری بر دوش دهک دهمی‌ها افتاده است طوری‌که در این ماه‌ها تورم برای این دهک به طور متوسط ۶٫۵درصد بیش از تورم دهک اول بوده است.
مهر ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۲: شوک شدید دولت رئیسی به فقرا
در بهار ۱۴۰۱ دولت نوتاسیس ابراهیم رئیسی، ارز ترجیحی یا همان ارز ۴۲۰۰ تومانی را که برای واردات بسیاری از کالاها ازجمله بخش قابل توجهی از مواد غذایی اختصاص داده می‌شد، حذف کرد. این اقدام شوک تورمی شدیدی را به اقتصاد کشور به خصوص به قیمت خوراکی‌ها وارد کرد که اثر آن را در تورم دهک‌ها می‌توان مشاهده کرد.
در بازه مهر ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۲ تورم سالانه برای دهک اول یعنی فقیرترین‌ها از تورم دهک دهم بیشتر شد. اگر به داده‌های تورم ماهانه رجوع شود، مشاهده می‌شود که در خرداد ۱۴۰۱ تورم برای دهک اول برابر با ۱۶٫۴درصد به ثبت رسید که جهش تورمی شدیدی به حساب می‌آمد. البته در این ماه دهک دهمی‌ها نیز تورم ۸٫۱درصدی را تجربه کردند که افزایش قابل توجهی نسبت به چند ماه قبل از آن داشت اما مطابق ارقام، در این بازه، شوک تورمی بیشتر نصیب فقیرترین‌ها شد.
در دوران دولت دوم حسن روحانی، تورم موجود در جامعه یا به طور یکسان بین فقرا و ثروتمندان تقسیم شده بود یا اینکه بار تورم بیشتر بر دوش دهک‌های پردرآمد جامعه قرار داشت
شهریور ۱۴۰۲ تا دی ماه ۱۴۰۲: بازگشت دوباره تورم به منزل اغنیا
تورم سالانه از شهریور تا دی ماه ۱۴۰۲ مجددا برای قشر ثروتمند از اقشار فقیر جامعه پیشی گرفت. در این مدت تورم برای هر دو دهک نزولی شد اما برای دهک اول با سرعت بیشتری کاهش یافت. در تحلیل این موضوع می‌توان گفت که پس از چند ماه گذشت زمان اثر شوک ناشی از حذف ارز تدریجی در اقتصاد به ویژه بر خوراکی‌ها تعدیل شده و مجددا بار رشد تورم به دوش غیرخوراکی‌ها افتاده است. در نتیجه دهک دهم تورم را بیش از دهک اول تجربه کرد./توسعه ایرانی
