انطباق: هفته گذشته بود که ابراهیم رئیسی در بیست و هفتمین همایش روز صنعت و معدن، با قدردانی از تلاش‌های صنعت‌کاران و معدن‌کاران از بهبود روند رشد اقتصادی از شش ماهه دوم سال ۱۴۰۰ به این سو گفت. با این وجود بررسی ادعای رئیس دولت سیزدهم حاکی از آن است که روند رشد اقتصادی کشور در بازه زمانی طی شده، تغییر قابل توجهی نداشته است. از سوی دیگر، عواملی باعث شده‌اند که همین رشدهای اقتصادی اندک نیز تاثیر محسوسی در رفاه مردم نداشته باشند و بزرگتر شدن کیک اقتصادی در جامعه احساس نشود.
نگاهی به آمار رشد اقتصادی از دو مرجع آماری
به گزار تجارت نیوز،مرکز آمار ایران و بانک مرکزی، دو مرجع آماری کشور به حساب می‌آیند و این دو مرجع، آمارهای مجزایی را از رشد اقتصادی منتشر می‌کنند که این آمار معمولا با یکدیگر اختلاف‌های قابل توجهی دارند. با این حال، بررسی هر دو آمار منتشر شده از سوی این دو نهاد از رشد اقتصادی حاکی از آن است که وضعیت رشد اقتصادی از ۶ ماه دوم سال ۱۴۰۰ به این سو با تغییر چندانی مواجه نشده است.
آمار فصلی رشد اقتصادی به قیمت‌های ثابت طبق آمار بانک مرکزی و مرکز آمار
رشد اقتصادی از دیدگاه مرکز آمار ایران
بر اساس داده‌های آماری مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی کشور در سال ۱۳۹۹ با احتساب نفت معادل ۳٫۳ درصد و بدون نفت، ۳٫۱ درصد ثبت شده است. در بهار سال ۱۴۰۰ نیز رشد اقتصادی ۸٫۵ درصدی رقم خورده و این رقم در تابستان به ۵٫۳ درصد رسیده است. روند نزولی رشد اقتصادی در ۶ ماه دوم سال ۱۴۰۰ نیز ادامه یافته و این رقم در پاییز به ۳٫۹ درصد و در زمستان به ۱٫۷ درصد رسیده است. به این ترتب رشد اقتصادی با نفت در کل سال ۱۴۰۰ معادل ۴٫۸ درصد ثبت شده و رشد اقتصادی بدون نفت هم معادل چهار درصد رقم خورده است.
روند نوسانی رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۱ نیز ادامه پیدا کرده و در فصول این سال رشد اقتصادی به ترتیب معادل ۶٫۴ درصد، ۳٫۲ درصد، چهار درصد و ۵٫۶ درصد ثبت شده است تا در نهایت رشد اقتصادی در این سال بدون تغییر نسبت به سال ۱۴۰۰ به ۴٫۸ درصد برسد.
آمار بانک مرکزی از رشد اقتصادی چگونه بود؟
از سوی دیگر، با وجود اینکه اعداد و ارقام منتشر شده از سوی بانک مرکزی، متفاوت از مرکز آمار است، اما رشد اقتصادی این آمار روند تقریبا مشابهی را تجربه کرده است.رشد اقتصادی سال ۹۹ از دیدگاه بانک مرکزی ۴٫۱ درصد بوده که این رقم بدن احتساب نفت، ۳٫۶ درصد ثبت شده است. در دوره‌های سه ماهه سال ۱۴۰۰ نیز رشد اقتصادی به ترتیب ۶٫۷ درصد، یک درصد، ۴٫۸ درصد و ۵٫۷ درصد رقم خورده تا رشد اقتصادی کل این سال ۴٫۴ درصد با نفت و ۳٫۹ درصد بدون نفت ثبت شود.
بر اساس آمار بانک مرکزی، رشد اقتصادی در بهار سال ۱۴۰۱ ۱٫۹ درصد ثبت شد و در تابستان رقم ۳٫۹ درصد را تجربه کرد. این رقم در پاییز و زمستان سال گذشته نیز به ترتیب ۴٫۹ درصد و ۵٫۳ درصد ثبت شد. به این ترتیب، اندازه اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۱ معادل چهار درصد بزرگتر شده است.
چرا مردم رشد اقتصادی را حس نمی‌کنند؟
همانطور که هر دو آمار ذکر شده نشان می‌دهند، رقم رشد اقتصادی نه تنها از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ به این سو، بهبود چندانی نیافته، بلکه در مواردی نسبت به بهار این سال نیز کمتر بوده و مشخص نیست که رئیسی، این‌بار بر چه اساسی چنین اظهاراتی را مطرح کرده است.
از طرف دیگر، کارشناسان اقتصادی معتقدند که حتی اگر قبول کنیم که وضعیت اقتصادی کشور در چند ماه اخیر بهبود یافته و رشد اقتصادی کشور در مسیر صعودی قرار گرفته، با وجود تورم‌های دورقمی در بیش از نیم قرن گذشته، چنین رشدهای سه-چهار درصدی نمی‌توانند اثر مثبت و محسوسی در رفاه مردم ایجاد کنند.به علاوه، وقتی مردم وضعیت اقتصادی خود را با کشورهای همسایه مثل عربستان و ترکیه مقایسه می‌کنند، به این نتیجه می‌رسند که در سال‌های اخیر، به مراتب از نظر رفاهی با مردم این کشورها فاصله گرفته و از آنها عقب مانده‌اند.
