انطباق: در پشت پرده قراداد ۲۵ ساله ایران و چین چه تحولاتی در جریان بوده؟ کمی پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، صدای متفاوتی از پکن در قبال ایران و پرونده توافق هسته‌ای شنیده شد. پکن که تا آن زمان عمدتا مواضع نسبتا بی طرفانه‌ای را در قبال برجام اتخاذ می‌کرد، در واکنش به زمزمه‌هایی درباره احیای برجام در دوران ریاست جمهوری جدید آمریکا، اعلام کرد که برجام همه دغدغه‌های امنیتی منطقه را حل نمی‌کند، پکن در حالی خواستار توافقی فراتر از برجام شد که گفتگو‌ها بر سر قرارداد ۲۵ ساله میان ایران و چین در جریان بود. واضح است که پکن از بابت منافع خود در خاورمیانه و منطقه خلیج فارس نگرانی‌هایی داشت. نگرانی‌هایی که حل و برطرف شدن آن‌ها تلویحا به عنوان پیش شرط احیای برجام و امضای قرارداد ۲۵ ساله اعلام شده بود.
شنبه گذشته، قرارداد ۲۵ ساله میان ایران و چین و با حضور وزیر خارجه چین در تهران امضا شد. وزیر خارجه چین پیش از سفر به ایران به عربستان سعودی رفت. در این سفر چه گذشت و چه پیشنهاد‌هایی از جانب پکن برای اطمینان دهی به ریاض مطرح شد؟ نظم جدیدی رو به روی خاورمیانه قرار گرفته است؟
عبدالرحمن الراشد، روزنامه نگار سعودی و سردبیر سابق روزنامه الشرق الاوسط در یادداشتی درباره قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین می‌نویسد: ایران با انتقادات داخلی و خارجی از جهت امضای قرارداد ۲۵ ساله با چین مواجه است، تهران می‌گوید این تنها یک توافق دو جانبه است اما به نظر می‌رسد این ادعا به دور از واقعیت باشد چرا که همه نفت و گاز و قطار‌ها و راه‌ها و بازار‌های ایران برای ربع قرن در اختیار چین قرار می‌گیرند، کشوری که در مقابل متعهد به تامین سلاح و حمایت سیاسی از ایران شده است. این توافق استراتژیک کشور‌های غربی را به تجدیدنظر در چشم انداز منطقه‌ای آن‌ها در قبال منافعی خواهد کرد که بیش از قبل مورد تهدید قرار گرفته‌اند.
این یادداشت در ادامه با طرح این پرسش که آیا واشنگتن ایران را از دست داده است؟ می‌نویسد: حقیقت این است که برخلاف آنچه برخی تحلیلگران می‌گویند آمریکا صاحب ایران نبوده که حالا بخواهد این کشور را از دست بدهد. این ایران بود که فرصت را مغتنم شمرد و به آمریکا پشت کرد. به هر صورت ایران به سمت شرق چرخش داشت و آمریکا باید زیان‌های خود را در منطقه نه فقط بخاطر چین بلکه به دلیل سیاست‌های خشن خود در قبال متحدان اساسی خود کاهش دهد.
الراشد در این یادداشت می‌نویسد: آمریکا از مشکل بزرگی به نام از بین رفتن اعتماد به این کشور در منطقه رنج می‌برد. مشکلی که باعث شده تا متحدان اقلیمی واشنگتن به دشمنان این کشور تبدیل شوند. واشنگتن در نتیجه سیاست‌های خود متحدین منطقه‌ای خود مانند عربستان و مصر و ترکیه را با اصرار بر دخالت در امور داخلی این کشور‌ها به نام قیم آمریکایی از دست داده است. انتظار نمی‌رود عربستان و شرکای خلیجی این کشور همانند آنچه تهران انجام داد به آغوش چین بروند چرا که منافع تجاری آزادی بزرگتری از تاثیرات آمریکایی برای ریاض به ارمغان خواهد داشت. وزیر خارجه چین هفته گذشته طرحی را پیشنهاد کرد که متناسب با نیازمندی‌های خلیج (فارس) طراحی شده بود و هدف آن به دست آوردن ایران و اطمینان دادن به عربستان است. به موجب این پیشنهاد، چین صلح بین دو طرف در منطقه خلیج (فارس) را تضمین می‌کند.
این روزنامه نگار عرب در ادامه می‌نویسد: قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین نظم منطقه خاورمیانه را که پس از جنگ جهانی دوم برقرار شده بود، تغییر خواهد داد. این برای نخستین بار است که اشتیاق چینی‌ها برای توسعه‌گری در منطقه خاورمیانه، غرب آسیا و شرق آفریقا با اعتماد به استراتژی «همکاری اقتصادی» و با نام پروژه «یک کمربند یک جاده» نشان داده می‌شود. توافق با ایران تعجب انگیز نیست چرا که مذاکره بر سر آن از سال ۲۰۱۶ میلادی آغاز شده بود و تا سال گذشته گفتگو‌ها بر سر آن در جریان بود. امضای این توافق موجب ایجاد پرسش‌های بسیاری در سایه آرامشی که دولت آمریکا اکنون با چین و ایران در پیش گرفته است، شده. این در حالی است که جزئیات این توافق نشان می‌دهد که چیزی فراتر از یک همکاری اقتصادی است.
در ادامه این یادداشت آمده است: پس از انتشار ۱۸ صفحه محرمانه از این توافق در رسانه‌های آمریکایی، مشخص شد که در مقابل یک توافق به شدت عمیق قرار داریم که تقریبا شامل همه بخش‌های مختلف از ساخت اسلحه تا جمع آوری زباله است که نیازمند فهم چیستی آن از سوی ایران و تبعات آن بر منطقه و درگیری‌های بین المللی هستیم. آیا چین به کشور حامی ایران تبدیل شده است؟ و آیا آتش رقابت با غرب را برافروخته و موجب بروز جنگ سرد میان قدرت‌های بزرگ و درگیری‌های گرم میان متحدان آن بیش از آنچه امروز وجود دارد می‌شود… یا اینکه چین جاه طلبی‌های فزاینده ایران در منطقه را مهار خواهد کرد؟
روشن است که اژد‌های چینی به آرامی در حال ورود به منطقه است، ایران با امضای توافق با چین وارد عصر جدیدی می‌شود که حمایت از نظام سیاسی این کشور را تامین و بازار بزرگی برای نفت و گاز خود پیدا کرده است. بر اساس این توافق همچنین، چین به تکمیل قدرت نظامی و امنیتی ایران در شرایطی که کشور‌های منطقه از ماجراجویی‌های مسلحانه ایران گله‌مند هستند، متعهد می‌شود.
در این بین تلاش وانگ‌ای وزیر خارجه چین که در سفری از پیش اعلام نشده به عربستان رفت و در گفتگو با شبکه العربیه از طرح صلح چین ویژه کشور‌های حوزه خلیج فارس و ایران شامل پنج بخش از جمله حمایت از رفت و آمد‌های دریایی و ممنوعیت حملات مسلحانه در خلیج فارس می‌شود را نباید نادیده گرفت. به این معنا که چین اهمیتی به حضور ایران در عراق و سوریه و لبنان نمی‌دهد، چین تلاشی برای ورود به نزاع‌های ایران در منطقه مادامی که فشار‌های مطلوب بر دشمنان غربی این کشور را وارد می‌کند، انجام نمی‌دهد./رویداد۲۴
