انطباق: طی روزهای اخیر همزمان با آغاز مذاکرات ایران و آمریکا و اخبار امیدبخشی که در مورد نتایج احتمالی آن منتشر شده، طیف تندرو باز هم احساس تکلیف کرده و با انجام اقدامات رسانهای، سعی دارد به رسالت همیشگی خود که سنگاندازی در مسیر توسعه کشور و آرامش مردم است، عمل کند.
به گزارش جماران، علاوه بر پخش برنامههایی در مخالفت با مذاکرات در صداوسیما، تجمع در مقابل ساختمان وزارت خارجه و برخی اماکن دیگر در شهرهای مختلف، نفرتپراکنی در رسانههایی مانند کیهان و رجانیوز و نصب بنرهایی در برخی از دانشگاهها با موضوع توهین به مقامات نظامی و دیپلماتیک کشور به خاطر انجام مذاکرات یا پهن کردن پرچم آمریکا بر روی زمین توسط بسیج دانشجویی، در مجلس نیز نمایندگان طیف رادیکال بیکار ننشتند؛ از جمله اینکه کوچکزاده، از نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری، هفته گذشته و در روز نخست مذاکرات، در مطلبی در کانال تلگرامی خود، تلویحا اعضای تیم مذاکرهکننده ایرانی را «بیشرف» نامید و روز بعد هم در مجلس، با داد و بیداد اعلام کرد «مجلس هیچ اطلاعی از روند مذاکرات ندارد» که با واکنش منفی قالیباف و تعدادی از دیگر نمایندگان مواجه شد.
در کنار آن، برخی از ائمه جمعه نیز طبق معمول به مخالفت با انجام مذاکرات در یک دولت اصلاحطلب برخاستند؛ نهایتا رهبر انقلاب سه روز پس از برگزاری دور نخست مذاکرات در عمان، اعلام کردند «در گامهای اول تصمیم کشور به مذاکره، خوب کار شده است». پس از این سخن رهبری بود که تندروها رفتهرفته فتیله مخالفتهای عیان خود با مذاکرات را پایین کشیدند و لااقل از پشت تریبونهای رسمی، به شدت قبل به مذاکرات حمله نمیکنند.
این اما نخستین بار طی مدت اخیر نیست که نظام بیتوجه به هیاهوی افراطیون، مسیر عقلانیت را در پیش میگیرد. پیش از این در ماجرای حجاب نیز چیزی نمانده بود که تندروها با قانون عفاف و حجاب، آشوبی دیگر در کشور به پا کنند، اما با تدبیر روسای سه قوه و دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، جلوی آن گرفته شد. قشر تندرو که مسأله حجاب را یکی از مهمترین سنگرهای خود میداند و همواره با دستاویز قرار دادن موضوعات مذهبی از جمله حجاب، سعی در حفظ بدنه مردمی خود داشته است، در مورد عدم اجرای قانون حجاب ساکت ننشست و علاوه بر سر دادن فریادهای بلند در مجلس و نماز جمعه، پیادهنظامهای خود را از شهرهای مختلف برای تجمع مقابل مجلس فراخواند؛ تجمعاتی غیرقانونی که بیش از ۴۰ روز با مماشات نیروی انتظامی ادامه داشت و در آنها، شدیدترین حملات نسبت به سران سه قوه انجام میشد.
بالاخره در هشتم فروردینماه، پلیس مطابق با وظیفه خود به این موضوع ورود کرد و تجمعات غیرقانونی در مقابل مجلس را برهمزد. این جزو معدود دفعاتی بود که با اقدامات غیرقانونی و هزینهساز قشری که خود را انقلابیتر از بقیه میپندارند، برخوردی جدی صورت میگرفت و اگرچه با یک سری حواشی از سمت این افراد همراه بود، اما نهایتا توانست سروصداهای تندروها برای اجرای قانون حجاب را ساکت کند.
یکی دیگر از مواردی که نظام عقلانیت خود را به نمایش گذاشت، بیتوجهی به مطالبه طیف رادیکال برای اجرای وعده صادق ۳ بود. در شرایطی که منطقه در پرآشوبترین ایام خود قرار داشت و انجام هر گونه واکنش احساسی از سمت ایران، میتوانست کشور را در آتش جنگ بسوزاند، تندروها با انتشار فراخوانهایی در شهرهای مختلف، بدنه اجتماعی خود را به خیابانها گسیل میکردند تا مسئولین کشور را برای اجرای وعده صادق ۳ تحت فشار بگذارند. این افراد حتی در فضای مجازی نیز شدیدترین حملات را نسبت به فرماندهان نظامی انجام میدادند. مجموعه نظام اما که از عواقب دمیدن بر آتش درگیریها در منطقه آگاه بود، در این مورد نیز از کنار تندروها عبور کرد و به درخواست خطرناک آنان تن نداد.
البته که نقطه آغاز عقلانیت نظام در یک سال اخیر و پشت کردن به تندرویها را باید در تاییدصلاحیت پزشکیان دانست؛ اقدامی که اگرچه عصبانیت افراطیون و حتی انتقادات تند آنان نسبت به حاکمیت را در پی داشت، اما مسیر عقلانیت در اداره کشور را باز کرد.
نظام از تندروها عبور کرده و دیگر به آنان بازنمیگردد
علی باقری، مدیرکل وزارت کشور در دولت اصلاحات، معتقد است حاکمیت به کلی از تندروها عبور کرده و قصد بازگشت به آنان را ندارد.وی با بیان اینکه از پس از آغاز دولت چهاردهم، شاهد تفوق جریان عقلانیت هستیم، اظهار کرد: این ناشی از این میشود که گرایشهای افراطی در اداره کشور که با شعارهای آرمانگرایانه فاقد عقلانیت، به کشور ضربات بسیار زدند، عملا به بنبست رسیدند و ناکارآمد بودن تفکرات آنها، برای حاکمیت هم مشخص شد. به علاوه، رفتار عقلانی و اعتمادآفرین دولت آقای پزشکیان نیز در این رویه نقش اساسی دارد. تلاش دولت چهاردهم در تعامل با جریانات سیاسی و رهبری نظام و اعتمادسازی به منظور پیشبرد برنامههای عاقلانه برای نجات کشور، باعث شد جریان عمومی کشور از تندروی فاصله گرفته و به سمت عقلانیت حرکت کند.
این فعال سیاسی اصلاحطلب با بیان اینکه به ثمر نشستن مذاکرات، از جمله میوههای شیرین اتخاذ رویکرد عقلانی خواهد بود، افزود: من گمان میکنم با توجه به تجربیاتی که کشور از سر گذرانده و ناکامی جریان تندرو در اداره کشور، میتوانیم مطمئن باشیم که روند توجه حاکمیت به عقلانیت و تلاش برای حل مدبرانه مشکلات، یک روند بیبازگشت است و مجموعه نظام دیگر تصمیم ندارد به تندرویهای سابق بازگردد.
باقری با بیان اینکه هماکنون جریانات تندرو علیرغم ادعاهای خود، از چهارچوبهای تعیینشده توسط رهبری عبور کردهاند، گفت: البته ایران در زمینههای مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و… یک جامعه متکثر است و باید بپذیریم جریانات افراطی نیز بخشی از این جامعه هستند. لذا حق دارند در عرصههای مختلف حضور داشته باشند، دیدگاههای خود را تبلیغ کنند و از طرق قانونی، خواستههای خود را به مرحله اجرا برسانند.
وی ادامه داد: اما این گروه هم باید شکست رویکردهای افراطی خود در اداره کشور را بپذیرد و هم قبول کند طبق چیزی که دو انتخابات اخیر نشان داد، عامه مردم با نگاههای تند آنان مخالفند. با توجه به این دو موضوع و همچنین تغییر جهتگیریهای کلی رهبری در مورد اداره کشور، متوجه میشویم که اقدامات دولت چهاردهم برای ایجاد عقلانیت، نتیجهبخش بوده و امیدواریم امسال جامعه ثمره اتخاذ این سیاست را بچشد و از زیر فشار تحریمها رها شود.
حتی افراد متدین در حال فاصله گرفتن از تندروها هستند
جواد آرینمنش، نماینده اصولگرای ادوار پیشین مجلس نیز تاکید دارد در حال حاضر بدنه مردمی جریان تندرو به شدت در حال کاهش است و حتی ایدئولوژیهای مذهبی نیز نمیتواند مردم را به جریان وصل کند.وی با اشاره به شرایط بحرانی کشور، بیان کرد: امسال، سال پایانی سند چشمانداز است و ما اکنون میبایست قدرت اول اقتصادی و نظامی در منطقه باشیم، اما وضعیت کشور در تمام زمینههای اقتصادی، اجتماعی و… بسیار اسفناک است. در چنین شرایطی، هر گونه تجمع و اعتراضی میتواند به ضرر کشور باشد و مقدمه را برای ایجاد یک آشوب بزرگتر فراهم کند. کما اینکه در مقاطعی مانند سال ۹۶ شاهد بودیم که جریان رادیکال مقدمات یک اعتراض را فراهم کرد، اما در ادامه کنترل کار از دستشان دررفت و خسارتهای مالی و جانی فراوانی به جامعه وارد شد.
این فعال سیاسی اصولگرا اضافه کرد: اکنون که شرایط بینالمللی و منطقهای کشور حساستر شده و کمبودها و ناترازیها، نارضایتی جامعه را افزایش داده، حاکمیت نگران است شرایط به گونهای رقم بخورد که اعتراضات گستردهای را به همراه داشته باشد. لذا به نظر میرسد که حتی بزرگان جریان تندرو که همواره سعی کردهاند از هر شرایطی بهرهبرداری جناحی خود را کنند نیز اکنون نگران اند که در صورت انجام یک حرکت غیرعاقلانه، کنترل شرایط از دستشان خارج شود. خصوصا که بیاعتناییهای مجموعه نظام به آنان نیز باعث شده است تا حدّی خودشان را جمع کنند. به هر حال اکنون حاکمیت به مرحله خطرناکی رسیده است و به جز عقلانیت و تجدیدنظر در سیاستهای اشتباه، راه دیگری در پیش رو ندارد. لذا تصمیم گرفته راه خود را از تندروها جدا کند و تصمیمات خود را بر مبنای عقلانیت بگیرد.
آرینمنش با بیان اینکه مردم نیز دیگر هم به اصولگرایان بیاعتمادند و هم به اصلاحطلبان، عنوان کرد: عامه مردم به دلیل ناکارامدی جریانات سیاسی، از آنها عبور کردهاند و خصوصا دیگر نسبت به تندروها اقبالی ندارند. همین اندک حامیان مردمی جریان تندرو هم عمدتا منافع خود را در پرداختن به موضوعاتی نظیر حجاب، مخالفت با مذاکرات و… نمیدانند و لذا تعدادشان روزبهروز در حال کاهش است و شاید اگر امروز یک نظرسنجی انجام گیرد، مشاهده شود که بخش زیادی از همان ۲۰ درصدی هم که در انتخابات به آقای جلیلی رأی داده بودند، تفکراتشان تغییر کرده است. حتی افراد متدینی که به دلیل مسائل مذهبی به جناح تندرو گرایش داشتند نیز در حال فاصله گرفتن از آنها هستند.