انطباق: «مسعود پزشکیان» نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شامگاه دوشنبه ۲۱ خرداد ماه، برای نخستین بار در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه خبر حاضر شد و مواضع انتخاباتی خود که بخشی از آن نیز اقتصادی بود را تشریح کرد.
به گزارش اقتصاد ۲۴،او البته در رابطه با جایگاه برنامه هفتم در دولت خود عنوان کرد: در زمان ثبت نام ریاست جمهوری و پنج دقیقه‌ای که فرصت داشتم گفتم ما قرار نیست برنامه جدید بنویسیم و سیاست جدید در نظر بگیریم. سیاست‌های مقام معظم رهبری مشخص شده و کار‌های قانونی انجام شده و هر شخصی بیاید باید برنامه‌ها را در جهت برنامه هفتم اجرایی کند.
این نامزد انتخابات همچنین در این گفت و گوی ویژه خبری گفت: نقشه کشیده شده، سیاست معلوم است و مسیر مجریان مشخص است و اینکه ما بنشینیم برای این برنامه برنامه بنویسیم کل مسیر تغییر می‌کند. وی افزود: کاری که دولت باید انجام دهد این است که مجریان را چابک‌تر کند تا ما را به آن هدف برساند. اصلاحات و تجربه بین‌المللی چیزی‌ست که در اختیار کارشناسان گذاشته است سه اصل و پنج استراتژی را تعیین کرده است یعنی ما در جهت رسیدن به این اهداف در مسیر برای اینکه بتوانیم کار را بکنیم باید سه اصل را مراعات کنیم که اول مسئولیت پذیری است و دوم روش راهی که مسئول باید ادامه دهد و سوم پاسخگویی است.
جدیدترین نظرات اقتصادی دکتر مسعود پزشکیان
پزشکیان در ادامه نیز افزود: اگر برنامه ششم ۳۰ درصد اجرا شد علت این بود که برای اینکه آدم‌هایی که آنجا بودند از برنامه خبر نداشتند هدف و سیاست را پیگیری نمی‌کردند، مهارت و علم این کار را نداشتند. هر دولتی که می‌خواهد بیاید راه را نباید عوض کرد. هدف را نباید گم کرد. هر کسی این مسئولیت را می‌پذیرد باید پاسخگو باشد که می‌تواند سیستم را به هدف برساند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری هم چنین در ادامه گفت و گوی ویژه خبری خود و در پاسخ به پرسشی درباره برنامه‌های خود برای تحقق پیشرفت اقتصادی و نرخ رشد اقتصادی متوسط ۸ درصد، هزینه‌کرد بر اساس عملکرد را اصلی اساسی در اقتصاد عنوان و تاکید کرد: تا زمانی که مکانیزم پرداخت در کشور اصلاح نشود، امکان اصلاح بهره‌وری وجود ندارد.
از نظر اقتصادی خدا می‌گوید که اگر ذره‌ای کار خوب کنی پاداش می‌گیری و اگر ذره‌ای بدی کنی نتیجه آن را خواهی دید، درحالی که در سیستم دولتی چه کاری انجام شود و چه کاری انجام نشود حقوق پرداخت می‌شود و این مکانیزم از نظر اعتقادی غلط است. از نظر علمی نیز در دنیا شرایط به گونه‌ای نیست که کاری انجام نشود و حقوق پرداخت شود؛ بنابراین بهره‌وری با هدفمند کردن فعالیت‌ها، مسئولیت پذیری نیرو‌های انسانی و پاسخگویی امکان پذیر است.
پزشکیان با تاکید بر اینکه یکی از مهم‌ترین مسائلی که در کشور ما گم شده موضوع عدالت است، گفت: ما از عدالت حرف می‌زنیم، اما هیچگاه سهم مناطق محروم را پرداخت نمی‌کنیم؛ اگر به مناطق مختلف نگاه کنیم، در میدان عمل چیزی از عدالتی که از آن صحبت می‌کنیم، وجود ندارد. امروز در اطراف تهران همه چیز در حال گسترش است در حالی که سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری پیشگیری از توسعه نامتناسب و انتقال نیرو‌ها جهت برقراری تعادل میان منابع و مصارف است. به نظر من تهران و سایر شهر‌های بزرگ روزی با مشکلات آب و محیط زیست مواجه خواهند شد.
اما مسعود پزشکیان که اکنون در حالی در قامت نامزد انتخابات ریاست جمهوری وارد عرصه رقابت شده که تا قبل از این سابقه حضور قطعی در انتخابات ریاست جمهوری را نداشت. پزشکیان، اما دیدگاه‌های متنوعی در حوزه اقتصادی دارد که می‌توان از مهم‌ترین آن‌ها به موافقت با اخذ مالیات، تک نرخی شدن ارز و مخالفت با قیمت گذاری دستوری اشاره کرد.
قیمت گذاری با دستور و حکم
پزشکیان بار‌ها در گفته‌های خود بر مخالف با اقتصاد دستوری تاکید کرد و معتقد است که اگر قرار باشد اقتصاد به صورت دستوری پیش رود، سرمایه‌گذار از سرمایه‌گذاری و تولیدکننده هم از تولید دست کشیده و منصرف می‌شود. وی می‌گوید مگر می‌شود وقتی قیمت نهایی یک محصول برای تولیدکننده ۱۰ واحد (برای نمونه) تمام می‌شود، به او دستور بدهیم که با قیمت ۸ واحد محصول خود را به فروش برساند و اینکه الان قیمت در کارخانه‌های خودروسازی و بازار آزاد متفاوت است، به خاطر دستوری بودن اقتصاد است.
ساخت یک میلیون مسکن
مسعود پزشکیان درباره مسکن معتقد است که مشکل اساسی با ساخت این تعداد مسکن حل نمی‌شود. او حتی به صراحت در ۷ فرودین سال جاری گفته بود: آن همه پول و امکانات به دست احمدی‌نژاد آمد، اما نتوانست ۲ میلیون مسکن را تا آخر بسازد، بقیه‌اش را دولت روحانی انجام داد و هنوز هم تتمه‌اش مانده است. چطور این‌ها می‌خواهند در هر سال یک میلیون مسکن بسازند؟ اصلا مصالحش را دارند و جایگاهش را مشخص کرده‌اند؟ آن کسی که تجربه ندارد را سرکار بگذارید، دیوانگی است. ما قانونگذاران، سیاستمداران و حاکمان باید سیاستی را برای حل این مشکل در نظر داشته باشیم. رئیس جمهور محترم قول ساخت سالانه یک میلیون مسکن را داده بود که عملا غیرممکن است، اما می‌شود حداقل تلاش کرد به آن سمت برویم، اما متاسفانه این تلاش را نمی‌بینیم.
FATF، تحریم، دیپلماسی و برجام
پزشکیان، اما درباره FATF معتقد است: دولت اگر می‌خواهد روند داخلی شفاف باشد، FATF داخلی را تصویب کند. آن زمان همه چیز درست می‌شود و من نمی‌توانم اطلاعات غلط بدهم و کسی نمی‌تواند معامله‌ای بکند و مالیاتش را حذف کند. اگر سیستم شفاف شود این اتفاقات رخ نمی‌دهد و طرح مالیات بر عایدی هم جواب خواهد داد.
او در ۵ اسفند سال ۱۴۰۲ نیز درباره مساله سیاست خارجی ایران و پیوستن به FATF گفته بود: «حتی دیپلماسی منطقه‌ای و مبادله بانکی با چین هم بدون تصویب FATF به درد نمی‌خورد؛ چراکه آمریکا با بردن یک قطعنامه به سازمان ملل می‌تواند ما را فلج کند؛ قدم اول مقابله با رانت، فساد، رشوه و قاچاق وجود FATF داخلی است (۱۴۰۰/۰۱/۲۳). باید نوع سیاست و تعامل‌مان با دنیا را عوض کنیم، به بازار‌های جهانی وارد شویم و نگاه خصمانه نداشته باشیم.»
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم همچنین پیش از این تاریخ نیز در سال ۱۴۰۰ تاکید داشت: «سیاست خارجی معامله است. در عین حال موضع من در سیاست خارجی موضع رهبری است. درخصوص شعار «لغو همه تحریم‌ها و بازگشت به همه تعهدات» به نظرم این شعار عملی نیست؛ چراکه آمریکا به منابع کشور‌های دنیا نیاز دارد؛ من در مورد برجام نظری ندارم. سیاست معامله با شرق سیاستی درست است.»
پزشکیان در مهرماه سال ۱۴۰۲ نیز با تصریح مساله بیماری اقتصادی کشور گفته بود: «چرا برای اقتصاد بیمار، صنعت، بانکداری و کشاورزی به سراغ اروپا نمی‌روید! روزبه‌روز وضع در حال بدتر شدن است، ولی حاضر نیستند دست از این مدیریت و راه غلط بردارند.»
دفاع از مالیات بر عایدی سرمایه
پزشکیان البته درباره مساله مالیات نیز معتقد به بازار آزاد و اخذ مالیات از مردم است. او پیش از این نیز در این باره گفته بود: من معتقد به بازار آزاد و اخذ مالیات از مردم هستم. باید سازوکاری تعیین شود که براساس کدملی، کدپستی و… واحد‌های مالیاتی تشکیل دهیم و آن را به بانک‌ها متصل کنیم؛ چراکه شفافیت چرخه مالی رخ می‌دهد و دولت موظف به جبران کسری بودجه می‌شود؛ ما نمی‌خواهیم در زندگی مردم سرک بکشیم، اما قانون دنیا این است.
ماجرای جنجالی بنزین ۲۰ هزار تومانی
نظرات پزشکیان، اما در رابطه با قیمت بنزین را شاید بتوان از جنجالی‌ترین نظرات اقتصادی او دانست. به گزارش اقتصاد ۲۴ و به نقل از ایسنا پزشکیان با اختصاص سهمیه بنزین به کسانی که خودرو ندارند، موافق است و معتقد است کسانی که خودرو ندارند، در صورت دریافت سهمیه بنزین دولتی و فروش آن با هزینه آزاد می‌توانند تا حدودی فشار شرایط تورمی و افزایش قیمت‌ها را برای خود کاهش دهند. به عقیده او، اگر دولت قیمت بنزین را به فرض مثال ۱۰ تا ۲۰ هزار تومان اعلام کند و سهم هر فردی ۱۵ لیتر بنزین باشد، ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان پول به او تعلق گرفته و سهم یک خانواده پنج نفره از بنزین ماهانه حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌شود.
او معتقد است که در حال حاضر دولت یارانه به بنزین اختصاص می‌دهد. افرادی که ماشین دارند از سهمیه ماهانه ۶۰ لیتر دولت استفاده می‌کنند، اما افرادی که خودرو ندارند از یارانه بنزین محروم هستند. افراد فاقد خودرو از این یارانه محروم هستند درحالی‌که گرانی‌های ناشی از اختصاص این یارانه در زندگی روزمره، بیشتر به آن‌ها تحمیل می‌شود.
پزشکیان درباره افزایش قیمت بنزین نیز گفته که افزایش قیمت بنزین در برنامه هفتم توسعه پیشی‌بینی نشده و دولت نیز نمی‌تواند خارج از قانون اقدام به افزایش قیمت بنزین کند.
این نماینده مجلس درباره احتمال افزایش قیمت بنزین با تصمیم سران سه‌قوه، نیز اظهار کرد که این اختیاراتی است که مقام معظم رهبری به سران سه‌قوه داده و ممکن است که به این افزایش قیمت اقدام کنند.
پزشکیان همچنین در فرودین سال ۱۴۰۰ گفته بود: ما با روشی که در آبان ۹۸ اتخاذ کردیم فقرا را فقیرتر و ثروتمندان را ثروتمندتر کردیم. به همین خاطر مردم برای اعتراض به خیابان‌ها آمدند. اگر صادقانه به مردم گفته شود، مردم خواهند فهمید که بنزین ۲۰ هزار تومانی به نفع‌شان است.
گلوگاه فساد و مساله شفافیت و یارانه‌ها
مسعود پزشکیان درباره یارانه‌ها می‌گوید: اگر یارانه‌ها حذف شود و بازار آزاد شود و یارانه‌ها به دهک‌های پایین تعلق بگیرد، مشکلات اقتصادی حل خواهد شد. او در فرودین سال ۱۴۰۰ درباره یارانه‌ها گفته بود: هیچ جای دنیا آن‌طور که ما سوبسید می‌دهیم سوبسید نمی‌دهد چراکه گندم را از کشاورز ۴۰۰۰ تومان می‌دهیم و آن طرف مرز‌های ما ۱۰ هزار تومان خریداری می‌شود.
پزشکیان در آذر سال ۱۴۰۲ نیز درباره فساد گفت: افرادی که فساد (چای دبش) را انجام دادند، کسانی هستند که خود را با سیستم به راحتی قاطی کردند، اما به راحتی از این دست رانت‌ها می‌گیرند و می‌خورند.
پزشکیان هم چنین درباره شفافیت آرا نیز در سال ۱۴۰۰ و زمانی که نماینده مجلس بود گفت: این که ما تلاش کنیم رای را شفاف کنیم اشتباه است؛ بلکه به جای شفاف کردن رای، جریان پول و داده و کالا و زمین و کوه‌هایی که می‌خورند شفاف شود. اعتقاد دارم که در شرایطی که افشای بعضی مسائل باعث سوءاستفاده دشمنان شود می‌توانیم شفاف نباشیم.
بورس و مدیریت مورد انتقاد
مسعود پزشکیان در رابطه با بورس بیشتر متکی به نظر کارشناسان است و می‌گوید برنامه‌ام برای بازار بورس در وهله اول شنیدن سخن کارشناسان طبق شواهد علمی است.اولین توئیت‌های اقتصادی مسعود پزشکیان البته درباره مساله بورس بوده و او به شدت و صراحت نسبت به مدیریت بورس کشور حمله کرده است.
پزشکیان در رابطه با عرضه خودرو در بورس کالا معتقد است ما باید انحصار خودرو را از بین ببریم. زمانی می‌توانیم در بورس کالا عرضه داشته باشیم که مصرف از تولید کمتر باشد. وقتی مصرف بیشتر از تولید است بورس قیمت را بالا می‌برد. عرضه خودرو در بورس را نمی‌دانم از کجا ابداع کرده‌اند، در خارج، خودرو را می‌خرند و پنج سال دیگر پولش را می‌دهند، اما اینجا چندین میلیون نفر اسم نویسی می‌کنند تا ۱۶ هزار خودرو را بخرند که این مسئله درست نیست و نمی‌دانم این روش را از کجا یاد گرفته‌اند.
مساله ارز از نگاه پزشکیان
پزشکیان همواره از ارز ۴۲۰۰ تومانی به عنوان رانت یاد می‌کند. او معتقد است که این ارز در اختیار هر کس قرار بگیرد باعث ایجاد رانت می‌شود و اگر قرار است دولت پول بدهد و یک عده با رانت، پول را در جای دیگری خرج کنند، همان بهتر که این کار انجام نشود و می‌گوید در رابطه با موضوع ارز، مخالف هر نوع ارز غیر آزاد هستم. ما در شرایط تورم هستیم و در عین حال قیمت دلار ثابت بود که این وضعیت یعنی هرکس که می‌توانست دلار بگیرد، رانت ایجاد می‌کرد.
پزشکیان معتقد است: دولت می‌تواند گروه‌های هدف را شناسایی کند تا این ارز به صورت مستقیم و بدون واسطه در اختیار افرادی که واقعا به آن نیاز دارند، قرار بگیرد.البته به گفته او، مشکل اصلی که ما با آن مواجه هستیم نداشتن یک نقشه راه است. ظاهرا در تئوری می‌گوییم، اما در عمل یک چنین نقشه‌ای را رسم نکردیم و در جایی هم که یک چنین برنامه‌ای می‌نویسیم یا نقشه راهی را طراحی می‌کنیم افرادی که برای اجرای این نقشه انتخاب می‌کنیم، مهارت، علم و برنامه کافی برای اجرای چنین برنامه‌ای را ندارند.
پزشکیان در تاریخ ۲۳ فرودین سال ۱۴۰۰ در همین باره گفت: «درخصوص ماجرای ارز نیز مخالف هر نوع ارز غیر‌آزاد هستم. ما در کشور تورم داشتیم و در عین حال دلار ثابت بود. این وضعیت یعنی هر کسی دلار می‌گرفت رانت ایجاد می‌کرد.»
نظرات پزشکیان درباره خصوصی‌سازی
پزشکیان معتقد است که اصلی‌ترین چالش اقتصادی کشور، اجرا نشدن صحیح اصل ۴۴ قانون اساسی و دستور مقام معظم رهبری در رابطه با تقویت بخش خصوصی و تعاونی‌هاست.او در اسفند سال ۱۴۰۲ گفته بود: اصلی‌ترین چالش اقتصادی کشور، اجرا نشدن صحیح اصل ۴۴ قانون اساسی و دستور مقام معظم رهبری در رابطه با تقویت بخش خصوصی و تعاونی‌هاست . در مواردی به‌خصوصی‌سازی معتقد نیستم. مثلا اعتقاد دارم که حوزه بهداشت و درمان غیرقابل واگذاری به بازار است، اما در بقیه حوزه‌ها بازار آزاد را قبول دارم.
